Οι ελληνικές εκλογές και η δυναμική των κομμάτων

Αν οι δανειστές της Ελλάδας μπορούσαν να επιβάλουν την άποψή τους, οι πολιτικοί θα συνέχιζαν τις μεταρρυθμίσεις και δεν θα έχαναν χρόνο και κεφάλαια (30 εκατ. ευρώ) για τη διοργάνωση πρόωρων γενικών εκλογών. Οι σφυγμομετρήσεις δείχνουν ότι οι εκλογές της 6ης Μαΐου δεν θα οδηγήσουν σε σαφές αποτέλεσμα. Παρόλα αυτά, η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ και της συντηρητικής Ν.Δ., που συμβιώνουν ανήσυχα εδώ και πέντε μήνες σε κυβέρνηση εθνικής ενότητας, επιθυμούν διακαώς την αντιπαράθεση, ακόμη και αν τα κόμματά τους αναγκαστούν να βρεθούν και πάλι μαζί στην κυβέρνηση.

Οι ψηφοφόροι είναι οργισμένοι με τη Ν.Δ. για την κατασπατάληση δημόσιου χρήματος, που έφερε την Ελλάδα στον δρόμο της καταστροφής, αλλά και με το ΠΑΣΟΚ για την αποτυχία του να κρατήσει τη χώρα μακριά από τον γκρεμό. Η Ν.Δ. διατηρεί μικρό, αλλά επίμονο προβάδισμα στην πρόθεση ψήφου. Ο πρόεδρός της, Αντώνης Σαμαράς, όμως, δεν κατάφερε να ξεπεράσει στις δημοσκοπήσεις τον Ευάγγελο Βενιζέλο ως «καταλληλότερος πρωθυπουργός».

Πολλοί Ελληνες δεν πρόκειται να ψηφίσουν στις εκλογές του Μαΐου. Αλλοι σχεδιάζουν να εκφράσουν τη διαμαρτυρία τους ψηφίζοντας ένα από τα δέκα μικρά κόμματα που διαφωνούν με τα σκληρά μέτρα λιτότητας που επιβλήθηκαν από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ.

Η τελευταία δημοσκόπηση της εταιρείας MRB δίνει 25,4% στη Ν.Δ., ποσοστό ελάχιστα μειωμένο σε σχέση με τον περασμένο μήνα. Το ΠΑΣΟΚ έχει ενισχυθεί αμυδρά, στο 15,8%. Η ίδια δημοσκόπηση δείχνει έτσι ότι, παρά την απογοήτευσή τους με τον απερχόμενο συνασπισμό, τα δύο τρίτα των Ελλήνων θέλουν να αναδείξουν μία ακόμη τέτοια κυβέρνηση συνεργασίας.

Ο κ. Σαμαράς επλήγη από την αυτομόληση του Πάνου Καμμένου, του βουλευτή που θα ήθελε η Ρωσία να υποκαταστήσει την Ε.Ε. και το ΔΝΤ ως δανειστής της ύστατης ελπίδας για την Ελλάδα. Το κόμμα του, οι Ανεξάρτητοι Ελληνες, μπορεί να εξασφαλίσει μέχρι και 10% των ψήφων. Η Ν.Δ. αναμένεται επίσης να χάσει ψήφους από τα τέσσερα μικρά σχισματικά κόμματα της Δεξιάς. Ο κ. Σαμαράς, όμως, επιμένει ότι μπορεί να γίνει πρωθυπουργός, υπολογίζοντας στις 50 ε πιπλέον έδρες που προσφέρει ο νέος εκλογικός νόμος στο πρώτο κόμμα. Απειλεί μάλιστα να προκηρύξει κι άλλες εκλογές, αν αποτύχει να συγκεντρώσει βιώσιμη πλειοψηφία.

Ο κ. Βενιζέλος, τέως υπουργός Οικονομίας που ανέλαβε την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ από τον Γιώργο Παπανδρέου τον περασμένο μήνα, καταβάλλει σκληρές προσπάθειες να επανακτήσει τις ψήφους των κεντροαριστερών ψηφοφόρων. Οι ομιλίες του διακρίνονται για το πνεύμα αυτοκριτικής τους και για την ευαισθησία τους για τους οικονομικά ασθενέστερους Ελληνες. Ο κ. Βενιζέλος έχει πραγματοποιήσει ανοίγματα προς το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς, το κομματικό καταφύγιο απογοητευμένων σοσιαλιστών με ποσοστά 9%, του μελίρρυτου Φώτη Κουβέλη. Τα ψηφοδέλτια του ΠΑΣΟΚ περιλαμβάνουν αξιοπρεπή αριθμό νέων προσώπων και ποσοστό-ρεκόρ γυναικών. Με το νέο αυτό ΠΑΣΟΚ να τον στηρίζει, ο κ. Βενιζέλος φιλοδοξεί να εξασφαλίσει πάνω από 20% των ψήφων.

Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των εκλογών, η διακυβέρνηση της Ελλάδας θα γίνει ακόμη δυσκολότερη. Ο κ. Βενιζέλος λέει ότι δεν θα υπηρετήσει σε κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Αντώνη Σαμαρά, αν και πολλοί σχετικά αποτελεσματικοί σοσιαλιστές έχουν δηλώσει πρόθυμοι να συμμετέχουν σε κυβέρνηση της Ν.Δ. Οι συντηρητικοί συνεχίζουν να αναζητούν κατάλληλο τεχνοκράτη για το υπουργείο Οικονομικών, μία θέση που απαιτεί καλή γνώση της αγγλικής, ικανοποιητική αντίληψη των μακροοικονομικών θεμάτων και προθυμία συνεργασίας με την «τρόικα». Ο Λουκάς Παπαδήμος, πρώην αντιπρόεδρος της ΕΚΤ και σημερινός τεχνοκράτης-πρωθυπουργός, έχει εκδηλώσει την πρόθεσή του να επιστρέψει στις ΗΠΑ για να συνεχίσει την πανεπιστημιακή του σταδιοδρομία. Μπορεί, όμως, να πεισθεί να διατηρήσει την αντιπροεδρία, συνδυάζοντάς τη με το υπουργείο Οικονομικών.

Ανησυχία για την επόμενη ημέρα

Την ανησυχία των Ευρωπαίων ηγετών για την επόμενη ημέρα των ελληνικών εκλογών απηχούν τα δημοσιεύματα του ξένου Τύπου.

- Το χορό των επικρίσεων εγκαινίασε στις αρχές του μήνα, η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ σε συνέντευξή της στο αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο CBS. Η κ. Λαγκάρντ, αφού εξέθεσε τις γνωστές απόψεις περί ευρω-χάσματος μεταξύ Βορρά και Νότου, προχώρησε στο θέμα της Ελλάδας, προειδοποιώντας τους Ελληνες ότι «το φάρμακο» κατά της κρίσης δεν έχει τελειώσει και ότι η χώρα τους απειλείται ακόμη με χρεοκοπία. «Οι επερχόμενες εκλογές στην Ελλάδα αποτελούν και αυτές παράγοντα αστάθειας. Η θεραπεία δεν έχει ολοκληρωθεί. Αυτό συμβαίνει αυτή τη στιγμή στα κράτη της νότιας Ευρωζώνης», είπε η Κριστίν Λαγκάρντ.

- Την περασμένη εβδομάδα, η ανταποκρίτρια του CNN, αφού εξέφρασε αμφιβολίες κατά πόσον ένας συνασπισμός των δύο μεγάλων κομμάτων θα εξασφάλιζε κυβερνητική σταθερότητα, επισήμανε ότι ένας συνασπισμός των μικρότερων κομμάτων θα ήταν επίσης επισφαλής όσον αφορά την εφαρμογή των μέτρων και ότι ανεξαρτήτως αποτελέσματος υπάρχει πάντα κίνδυνος επανάληψης των εκλογών.

- Η σχολιογράφος του Business Spectator παρατηρεί ότι οι εκλογές μπορεί να εξελιχθούν σε επανάσταση της κοινής γνώμης εναντίον των δύο μεγαλύτερων πολιτικών κομμάτων κι ότι η αυξανόμενη δημοτικότητα των αντιμνημονιακών -από τους κομμουνιστές μέχρι τους νεοναζί- μπορεί να καταδικάσει την Ελλάδα σε αυξανόμενη πολιτική αστάθεια, η οποία δεν θα της επιτρέψει την εφαρμογή των υπεσχημένων αυστηρών μέτρων λιτότητας.

- Με την αύξηση της δημοτικότητας της Χρυσής Αυγής ως απόρροια της οικονομικής λιτότητας και της ανεξέλεγκτης λαθρομετανάστευσης ασχολήθηκε δημοσίευμα των New York Times της Πέμπτης, επισημαίνοντας ότι ακόμη κι αν αποτύχει να εισέλθει στο Κοινοβούλιο έχει επηρεάσει βαθιά την πολιτική συζήτηση.