| ||||||||
H έξοδός μας, η κόλασή τους. Δεν το λέμε μόνο εμείς, το λέει η ίδια η
Fitch: Σε περίπτωση αποχώρησης της Ελλάδας από την ζώνη του ευρώ όλες οι
αξιολογήσεις των κρατών της Ευρωζώνης θα λάμβαναν αρνητικές προοπτικές
ανακοίνωσε πριν λίγο ο ένας από τα τρία μέλη της "αγίας τριάδας" (μαζί με την
S&P και τον Moody's) ο οίκος αξιολόγησης Fitch: Στο πλαίσιο αυτό, οι χώρες που έχουν ήδη αρνητικές προοπτικές αξιολόγησης όπως η Κύπρος, η Γαλλία, η Ιρλανδία, η Ιταλία, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Σλοβενία και το Βέλγιο, θα κινδύνευαν με άμεση υποβάθμιση, αλλά και οι υπόλοιπες χώρς, όπως η Γερρμανία και η Ολλανδία που έχουν τριπλό "Α" το χάνουν! Σε έκθεσή του ο οίκος αναφέρει πως οι επιπτώσεις για την Ευρωζώνη από μια ελληνική έξοδο κυμαίνονται από "εξαιρετικά αβέβαιες" μέχρι "δραματικές". Mέσα σε λίγες ώρες επιβεβαιώνεται , ότι τυχόν έξοδός μας από το ευρώ θα σήμαινε την είσοδο της ευρωζώνης - και όχι μόνο - στην ... κόλαση, άρα τα περιθώρια διαπραγμάτευσης είναι υπαρκτά και μεγάλα. Όπως αναφέρεται, με ενδεχόμενη ελληνική έξοδο θα διαρραγεί το θεμελιώδες στοιχείο που στηρίζει το ευρώ, ήτοι ότι η ένταξη στην ΟΝΕ είναι αμετάκλητη και τα μέλη στηρίζουν μέχρι τέλους το ένα το άλλο. Πάντως, η Fitch τονίζει μάλιστα ότι το ιδανικό σενάριο είναι πως η μετάδοση του ιού της αποχώρησης θα περιοριζόταν σε δύ-τρία μέλη και τα υπόλοιπα που θα γλίτωναν θα επιτύγχαναν τη νομισματική και οικονομική ολοκλήρωση! Ο οίκος υποστηρίζει πως καμία κυβέρνηση δεν μπορεί πλέον στην Ελλάδα να τηρήσει το Μνημόνιο καθώς απαιτείται η άμεση λήψη μέτρων λιτότητας ύψους 5,5% του ΑΕΠ κάτι που είναι πρακτικά αδύνατον να συμβεί. Τέλος, εκτιμά πως θα δοθεί κάποια παράταση στη χώρα μας για να επιτύχει τους στόχους της και εδώ συνάδει με την εκτίμηση των αντιμνημοναικών ότι χρειάζεται περίοδος χάριτος πριν η Ελλάδα ξεκινήσει να πληρώνει τα χρέη της.. |
ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ
Παρασκευή 11 Μαΐου 2012
Fitch προς ευρωζώνη: "Να παρακαλάτε να μην βγει η Ελλάδα από το ευρώ, γιατί αλλιώς..."
Το εφιαλτικό σενάριο της εξόδου από το ευρώ
i
Rate This
Eκρηξη του πληθωρισμού στα επίπεδα του 40% – 50%, κάθετη πτώση του ΑΕΠ κατά 20% και εκτίναξη του χρέους άνω του 200% του ΑΕΠ, θα σημάνει η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ, σηματοδοτώντας διεύρυνση ύφεσης και ανεργίας και σοβαρές κοινωνικές και πολιτικές αναταραχές. Αυτό εκτιμά η BNP Paribas σε έκθεση της με τίτλο «Ο κίνδυνος, η κρίση να φέρει τη δραχμή» και υποστηρίζει πως δεν πιστεύει πως η τρόικα θα υποχωρήσει και θα συνεχίσει να χρηματοδοτεί την Ελλάδα, όπως κάποιοι μπορεί να ελπίζουν στην Ελλάδα, εάν η χώρα αποτύχει να πραγματοποιήσει το πρόγραμμα προσαρμογής.
Δύο επιλογές
Οι πιθανές επιλογές για την Ελλάδα στο άμεσο μέλλον είναι δύο: Η νέα ελληνική κυβέρνηση είτε τώρα είτε μετά τις εκλογές του Ιουνίου να επιχειρήσει επαναδιαπραγμάτευση, να λάβει αρνητική απάντηση και να αποφασίσει να καταρρεύσει.
Η άλλη επιλογή είναι να αποτύχει να επαναδιαπραγματευθεί αλλά να μην επιλέξει την κατάρρευση και να αποφασίσει να παραμείνει στο πρόγραμμα.
«Παρότι κάποιοι μπορεί να ελπίζουν στην Ελλάδα ότι η τρόικα θα συνεχίσει να μας χρηματοδοτεί εάν αποτύχουμε στην υλοποίηση του Μνημονίου, τέτοια περίπτωση δεν υπάρχει, εκτιμά. Είναι τέτοια η απογοήτευση με τις ελληνικές επιδόσεις που πολλοί στην Ε.Ε. θα πουν, αρκετά με την Ελλάδα», υποστηρίζει.
Εκτιμά πως η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ μπορεί να έχει περιορισμένες επιπτώσεις στον ιδιωτικό τομέα της Ευρώπης. Ωστόσο, οι έμμεσες επιδράσεις από τη μετάδοση της κρίσης στις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης θα είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες αφού οι αγορές θα αρχίσουν τα στοιχήματα για το ποιος θα είναι ο επόμενος, τα spreads των περιφερειακών χωρών θα εκτοξεύονταν, ενώ οι καταθέσεις και τα κεφάλαια θα τραπούν σε φυγή από τo τραπεζικό σύστημα της Ευρωπεριφέρειας.
Ωστόσο, παρά το αρχικό δυνατό σοκ, τελικά η έξοδος της Ελλάδας θα επιδράσει θετικά σε μακροπρόθεσμη βάση αφού θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη ολοκλήρωση την Ε.Ε. και θα συνιστά πλέον χρήσιμο μάθημα για τους κινδύνους του κατακερματισμού.
Για Τσίπρα
Κάνει ειδική μνεία στον Αλ. Τσίπρα, σημειώνοντας πως επιτέθηκε στην επιβαλλόμενη λιτότητα από την τρόικα και ζήτησε ακύρωση των συμφωνιών. Διερωτάται όμως εάν εννοεί όσα λέει ή ελπίζει ότι η «σκληρή γραμμή» θα του δώσει μεγαλύτερο ποσοστό στις επόμενες εκλογές που θα διεξαχθούν (όπως όλα δείχνουν) ενώ εκτιμά πως υπάρχει αβεβαιότητα για το πώς θα ψηφίσει η χώρα την επόμενη φορά.
Μέρκελ: "Θέλαμε να πονέσει η Ελλάδα, για παραδειγματισμό"!
| ||||||||
Πειραματόζωο και
παράδειγμα εξιλαστήριου θύματος έγινε ο ελληνικός λαός σύμφωνα με την WSJ.
Αποκαλύψεις για τους πραγματικούς και εμπαθείς λόγους για όσα έγιναν κατά τη συμφωνία εφαρμογής του δανειακού προγράμματος διάσωσης, κάνει η εφημερίδα Wall Street Jouranl σε ανταπόκρισή της από την Αθήνα. Μεταξύ άλλων, εκτός από την επισήμανση της αδυναμίας των ελληνικών αρχών για εφαρμογή μέτρων καταπολέμησης κυρίως της διαφθοράς και της φοροδιαφυγής, παρουσιάζεται η εικόνα -και μέσα από αναφορές για τις θέσεις Μέρκελ- ότι η Ελλάδα χρησιμοποιήθηκε ως πείραμα για μια πειθαρχημένη Ευρώπη στο δημοσιονομικό τομέα. Στο δημοσίευμα καταγράφεται ειδικά η γερμανική πολιτική για τις χρεωμένες χώρες της νότιας Ευρώπης. «Είναι πρόγραμμα αυτοκτονίας, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για το ευρώ», δήλωσε η Λούκα Κατσέλη, σημειώνοντας ότι «στην Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ιταλία, παντού, το ίδιο λάθος γίνεται», αναφερόμενη στην εμμονή της ΕΕ για περικοπή των δαπανών σε περίοδο ύφεσης. Με αναφορά στις γερμανικές προειδοποιήσεις για πιστή εφαρμογή της δανειακής σύμβασης, σημειώνεται ότι το σχέδιο διάσωσης της Ελλάδας από την ΕΕ και το ΔΝΤ είναι το πιο δαπανηρό στην ιστορία για τη σωτηρία μιας χώρας. «Ήταν σχεδόν αδύνατη αποστολή», ανέφερε ο Γιώργος Παπανδρέου, ο «άτυχος», όπως σημειώνεται, Έλληνας πρωθυπουργός, ο οποίος διαπραγματεύτηκε την «αρχική διάσωση» και στη συνέχεια αναγκάστηκε να εγκαταλείψει, «από εξέγερση στο κόμμα του, το περασμένο φθινόπωρο». Ο κ. Παπανδρέου σημείωσε, κατά την εφημερίδα ότι όταν ζήτησε από τη Μέρκελ ηπιότερα μέτρα το 2010, η Γερμανίδα καγκελάριος του είπε ότι το πρόγραμμα βοήθειας έπρεπε να πονέσει, πως «θέλουμε να είμαστε σίγουροι πως κανένας άλλος δεν θα θέλει αυτό».Δηλ.όλη η ιστορία είναι μια πράξη εκδίκησης γιατί ο Εληνας πολίτης τόλμησε να περάσει καλά και να έχει δικό του σπίτι κάτι που ο Γερμανός- που νομίζουμε λοτι περνάει καλά, έτσι μας λένε- δεν έχει.Είναι πια ξεκάθαρο με δική τους ομολογία ότι στόχος τους είναι η καταστροφή του ελληνικού λαού, και η εξαθλίωσή του, για αυ΄το το λόγο του χτυπάει την ακίνητη περιουσία,η οποία είναι το τελευταίο κάστρο ανεξαρτησίας, και αξιοπρέπειας. Αναφορά γίνεται και στις θέσεις που είχε διατυπώσει ο τότε επικεφαλής του ΔΝΤ Ντομινίκ Στρος-Καν για τον τρόπο αντιμετώπισης του ελληνικού προβλήματος, οι οποίες ήταν αντίθετες με τις ευρωπαϊκές, παρουσιάζοντας μια σειρά από αλλαγές που προέβλεπε το σχέδιο διάσωσης, όπως την καταπολέμηση της διαφθοράς, της φοροδιαφυγής και των προνομίων που είχαν διάφορες επαγγελματικές ομάδες.Eμείς βέβαια μένουμε με την απορία αν το "σκάνδαλο" της καμαριέρας είχε καμμία σχέση με τις αλλαγές που πρότεινε ο Στρος Καν. Όπως καταλάβατε ο μύθος των καλών Ευρωπαίων που θέλουν το καλό μας και είναι "αγνοί" άνθρωποι κατέρρευσε. |
Πέμπτη 10 Μαΐου 2012
Ολο το παρασκήνιο που αποκαλύπτει γιατί απέτυχε η διάσωση της Ελλάδας
i
Rate This
Το ιστορικό της αποτυχίας του – γερμανικής σύλληψης – σχεδίου λιτότητας που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα και των χειρισμών που ακολούθησαν από διάφορες πλευρές, παρουσιάζει σε ένα εκτενές δημοσίευμά της Wall Street Journal, το οποίο χρεώνει ουσιαστικά την αποτυχία του Μνημονίου στην ασφυκτική πίεση της γερμανίδας Καγκελαρίου Ανγκελας Μέρκελ, αποκαλύπτοντας ότι τόσο ο κ. Γιώργος Παπανδρέου όσο και ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, προσπάθησαν- ματαίως- να αμβλύνουν τους όρους του:
«Δύο χρόνια αφότου η Ευρώπη διέσωσε την Ελλάδα για να προστατέψει το ευρώ, η διάσωση έχει εξελιχθεί σε καταστροφή που απειλεί να διασπάσει το κοινό νόμισμα.
Οι εκλογές της 6ης Μαΐου εκλογές άφησαν τα μνημονιακά κόμματα υπερβολικά εξασθενημένα για να κυβερνήσουν τη χώρα, με συνέπεια να είναι πολύ πιθανές νέες εκλογές τον Ιούνιο, χωρίς καμία εγγύηση ότι θα προκύψει σταθερή κυβέρνηση. Ως τον επόμενο μήνα η Αθήνα θα πρέπει να έχει προσδιορίσει νέες περικοπές δαπανών ύψους 11.5 δισ. δολ. ή να αντιμετωπίσει αναστολή των διεθνών δανείων που χρειάζεται για να πληρώσει τις συντάξεις και τη λειτουργία σχολείων. Αν δεν πάρει τα χρήματα, θα πρέπει τελικά να τυπώσει τα δικά της.
Η εντεινόμενη αναταραχή στην Ελλάδα είναι το αποκορύφωμα ενός ριζοσπαστικού πειράματος λιτότητας και κακότεχνης οικονομικής μεταρρύθμισης που ώθησαν το έθνος στο χείλος της κοινωνικής και πολιτικής καταστροφής. Η ιστορία της δύσμοιρης διάσωσης δείχνει ότι αναγκάζοντας μεμονωμένα κράτη μέλη σε βαθιά λιτότητα δεν θα σώσει το ευρώ και μπορεί να επιδεινώσει την κρίση του.
Πάνω απ’ όλα, το παράδειγμα της Ελλάδας δείχνει την σύγκρουση μεταξύ των σκληρών όρων της Γερμανίας για τη βοήθεια άλλων μελών της Ευρωζώνης και του ύψους του πόνου που μπορούν να αντέξουν άλλες κοινωνίες. Η μοίρα της Ελλάδας δείχνει ότι αυτό που χρειάζεται για να πουλήσει κανείς διασώσεις στο σκεπτικό γερμανικό κοινό μπορεί να είναι πολιτικά καταστρεπτικό στο χρεωμένο νότο της Ευρώπης.
«Το πρόγραμμα είναι αυτοκτονικό, όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά για το ευρώ», λέει η Λούκα Κατσέλη, τέως υπουργός Οικονομίας. «Στην Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία, παντού, γίνεται το ίδιο λάθος», λέει, αναφερόμενη στην εμμονή της Ευρωπαϊκής Ένωσης για περικοπή των δαπανών σε περίοδο ύφεσης.
Η Γερμανία επανέλαβε την Τετάρτη ότι η Ελλάδα πρέπει να μείνει πιστή στις δεσμεύσεις της για λιτότητα. Οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης αποφάσισαν την Τετάρτη να αναβάλουν μέρος της επόμενης δόσης των ενισχύσεων προς την Ελλάδα ως προειδοποίηση προς τους Έλληνες πολιτικούς.
Η διάσωσης της Ελλάδας από την ΕΕ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είναι η πιο δαπανηρή οικονομική διάσωση ενός έθνους στην ιστορία, με καταβεβλημένα ή υπεσχημένα δάνεια ύψους 245 δισ. ευρώ. Έχει ήδη περιλάβει την μεγαλύτερη στάση σε κρατικό χρέος που έγινε ποτέ, την αναδιάρθρωση του χρέους, στην οποία αφανίστηκαν περισσότερα από 100 δισ. ευρώ του ελληνικού χρέους σε ομόλογα.
Ωστόσο, η αναδιάρθρωση άφησε την Ελλάδα με δύο βουνά για να ανέβη: να συγκρατήσει το ακόμα-αυξανόμενο χρέος της που αντιστοιχεί σε πάνω από 1,5 φορές το μέγεθος της οικονομίας της, και παράλληλα να συμπιέσει τους μισθούς και τις τιμές ώστε να γίνει η χώρα ανταγωνιστική.
Παλεύοντας για να κρατήσει την Ελλάδα εν ζωή, η ΕΕ και το ΔΝΤ διπλασίασαν το στοίχημά τους το Μάρτιο, επεκτείνοντας σε μεγάλο βαθμό το πρόγραμμα δανείων, παρά την επιδείνωση της πολιτικής παράλυσης της χώρας.
Η ευθύνη για το χάος, λένε πολλοί από εκείνους που εμπλέκονται στην προσπάθεια, βαραίνει την ελληνική πολιτική τάξη, που δεν μπορούσε ή δεν ήθελε να μεταρρυθμίσει τη χώρα, βαραίνει ένα μη-ρεαλιστικό πρόγραμμα που προέβλεπε μια γρήγορη οικονομική ανάκαμψη, παρά τη δρακόντεια λιτότητα και τα συντριπτικά χρέη, και την αυξανόμενη δυσπιστία ανάμεσα στην Ελλάδα και τους πιστωτές της.
Ήταν σχεδόν αδύνατη αποστολή», λέει ο Γιώργος Παπανδρέου, ο άτυχος ελληνική πρωθυπουργός ο οποίος διαπραγματεύτηκε την αρχική διάσωση και στη συνέχεια αναγκάστηκε από μια εξέγερση κόμμα το περασμένο φθινόπωρο.
«Ήταν σχεδόν μια αδύνατη αποστολή», λέει ο Γιώργος Παπανδρέου, ο άτυχος πρωθυπουργός που διαπραγματεύτηκε το πρώτο μνημόνιο και κατόπιν αναγκάστηκε σε έξοδο από εξέγερση στο ίδιο του το κόμμα το περασμένο φθινόπωρο.
Ο κ. Παπανδρέου λέει ότι όταν ζήτησε από τη Γερμανίδα Καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ για πιο ήπια προσαρμογή το 2010, εκείνη του απάντησε ότι το πρόγραμμα βοήθειας έπρεπε να πονέσει. «Θέλουμε να βεβαιωθείτε ότι κανείς άλλος δεν θα θελήσει κάτι σαν κι αυτό», του είπε η κα. Μέρκελ.
Η οικονομία της Ελλάδας έχει ήδη συρρικνωθεί κατά 14% τα τελευταία τρία χρόνια, και το οι αξιωματούχοι του ΔΝΤ ανεπισήμως αναμένουν μια περαιτέρω συρρίκνωση 6,5% το τρέχον έτος. Κάτι πρέπει να αλλάξει, και αυτό θα μπορούσε να είναι τα όρια του ευρώ.
Η Ευρώπη φοβάται ότι η ελληνική έξοδος από το ευρώ θα μπορούσε να πυροδοτήσει μαζική φυγή κεφαλαίων από την Πορτογαλία, την Ισπανία ή άλλα ευάλωτα μέλη του ευρώ. Ορισμένοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι υποστηρίζουν ανεπισήμως ότι το ευρώ θα μπορούσε να αντιμετωπίσει την έξοδο της Ελλάδας επειδή οι αγορές κατανοούν ότι η κρίση του χρέους στην Ελλάδα είναι μοναδικά σοβαρή.
Άλλοι ανησυχούν ότι με την ενεργοποίηση μαζικών αναλήψεων από τις τράπεζες και ρευστοποιήσεων στις αγορές κρατικών ομολόγων θα μπορούσε να τεθεί σε κίνδυνο το ίδιο το νόμισμα. Αυτό θα έθετε τη Γερμανία και τη βόρεια Ευρώπη ενώπιον μιας φοβερής επιλογής: να παρακολουθήσουν την αποκορύφωση δεκαετιών πολιτικής ολοκλήρωσης της Ευρώπης να καταρρέει ή να σπεύσουν σε μια βαθύτερη δημοσιονομική ένωση, συμπεριλαμβανομένης και της έκδοσης κοινών ομολόγων, για να σωθεί το ευρώ.
Όταν το ΔΝΤ και οι ευρωπαϊκές χώρες ενώθηκαν το Μάιο του 2010 για να προσφέρουν στην Ελλάδα ένα πακέτο διάσωσης 80 δισ. ευρώ, οι ηγέτες πίστευαν ότι είχαν ενεργήσει με τόλμη για την αποφυγή καταστροφών.
Η συμφωνία απαιτούσε η Ελλάδα να περιόριζε τις δημόσιες δαπάνες και να βελτίωνε την είσπραξη των φόρων, ενώ θα αναδιοργάνωνε τη διογκωμένη γραφειοκρατία και τη νομοθετική ζούγκλα που είχε καταστήσει την οικονομία της μη-ανταγωνιστική διεθνώς.
Ενώ όλοι δέχονταν ότι η Ελλάδα χρειαζόταν δημοσιονομική εξυγίανση, το ΔΝΤ υποστήριξε να δοθεί προτεραιότητα τις διαρθρωτικές αλλαγές και να καταστεί σταδιακή η μείωση των δαπανών, για την προστασία της οικονομίας.Η Γερμανία είπε όχι: Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις έπρεπε να πραγματοποιηθούν ταυτόχρονα με τη δραστική λιτότητα για να μειωθεί το έλλειμμα του προϋπολογισμού -στο 15,8% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος το 2009- σε κάτω από 3% μέχρι το 2014. Το χρονοδιάγραμμα αποδείχθηκε μη-ρεαλιστικό: οι περικοπές δαπανών και οι αυξήσεις φόρων ώθησε την οικονομία σε τόσο βαθιά ύφεση ώστε το έλλειμμα κόλλησε περίπου στο 10% του ΑΕΠ.
Συνήθως, όταν το ΔΝΤ επιβάλλει λιτότητα, παρακινεί τη χώρα να υποτιμήσει το νόμισμά της, με την ελπίδα οι φθηνότερες τις εξαγωγές της να αντισταθμίσουν τη μείωση της εγχώριας ζήτησης.
Όμως, η Ελλάδα δεν έχει πλέον το δικό της νόμισμα για να υποτιμήσει. Το καθοδικό της σπιράλ έχει αυξανόμενες ομοιότητες με εκείνο της Αργεντινής πριν από μια δεκαετία. Η Αργεντινή προσπάθησε να διατηρήσει μια σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία με το δολάριο ακόμα και όταν η λιτότητα του ΔΝΤ την οδήγησε βαθύτερα στην ύφεση, καταλήγοντας σε κοινωνική αναταραχή και πολιτική κατάρρευση.
Εξ αρχής, το υπερβολικό χρέος της Ελλάδα υπονόμευε τις πιθανότητές της. Ο οικονομικός σύμβουλος του κ. Παπανδρέου, η εταιρεία Lazard Ltd, του είπε ότι τα ομολογιακά χρέη της χώρας δεν ήταν βιώσιμα και χρειάζονταν αναδιάρθρωση.
Ο τότε επικεφαλής του ΔΝΤ, Ντομινίκ Στρος-Καν, ήταν ανοιχτή σε αυτό το ενδεχόμενο. Αλλά η Ευρώπη δεν ήταν. Η Γαλλία και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα φοβούνταν ότι μια ελληνική στάση πληρωμών, ακόμη και μέσω μιας ελεγχόμενης αναδιάρθρωσης των ομολόγων, θα υπονόμευε την εμπιστοσύνη στο χρέος άλλων μελών της Ευρωζώνης. Η Γερμανία πίστευε ότι η άφεση του χρέους θα χαλάρωνε την πίεση στην Αθήνα για να προωθήσει περαιτέρω αλλαγές.
«Θα ήθελα να μειώσω κι εγώ το χρέος μου στο μισό», είπε η κα. Μέρκελ στον κ. Παπανδρέου κατά τη διάρκεια συνάντησης στην καγκελαρία του Βερολίνου, σύμφωνα με τον Έλληνα πρωθυπουργό.
Παρά τις ανησυχίες της Ελλάδας για το σχέδιο, οι προσπάθειές της να αλλάξει ξεκίνησε με έντονο ρυθμό. Οι δημοσκοπήσεις έδειξαν σταθερή υποστήριξη του κοινού στον περιορισμό της γραφειοκρατίας, της διαφθοράς και της φοροδιαφυγής, και στην κατάργηση των προνομίων που είχαν κερδίσει όλα αυτά τα χρόνια διάφορες ομάδες συμφερόντων. Δικηγόροι, οδηγοί ταξί, οι εργαζόμενοι στους σιδηροδρόμους και πολλές άλλες ομάδες που απολαμβάνουν την προστασία από τον ανταγωνισμό ή ειδικά προνόμια φόρου ή συντάξεων, δημιουργίας καρτέλ και αποβλήτων.
Ο υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου επιτέθηκε στο έλλειμμα του προϋπολογισμού. Δραστικές περικοπές δαπανών και αυξήσεις στην φορολογία έφεραν το έλλειμμα στο 10,6% του ΑΕΠ το 2010. Η αλλαγή όμως έπεσε γρήγορα θύμα κομματικής πολιτικής.
Ο με πύρινο λόγο ηγέτης της αντιπολίτευσης, Αντώνης Σαμαράς, επικεφαλής του συντηρητικού κόμματος της Νέας Δημοκρατίας, κατήγγειλε τους σκληρούς όρους διάσωσης και δήλωσε ότι οι τοπικές εκλογές το Νοέμβριο του 2010 ήταν ένα δημοψήφισμα για το κυβερνών Σοσιαλιστικό Κόμμα, γνωστό ως ΠΑΣΟΚ. Ο κ. Παπανδρέου κάλεσε τους Έλληνες να τον στηρίξουν ή να τον αποπέμψουν. Το ΠΑΣΟΚ κέρδισε τις εκλογές, αλλά με πολύ μικρότερο περιθώριο από ό, τι πριν.
«Η κόπωση των ψηφοφόρων ήταν προφανή», λέει ο Χάρης Παμπούκης, τότε μέλος του υπουργικού συμβουλίου.
Ο κ. Παπακωνσταντίνου βρέθηκε όλο και περισσότερο απομονωμένος στο υπουργικό συμβούλιο. Το εκπαιδευμένος στη Βρετανία οικονομολόγος ήταν ένας ξένος στην ελληνική πολιτική. Δεν μπορούσε να κάνει άλλους υπουργούς να κλείσουν ζημιογόνες κρατικές βιομηχανίες και άσκοπες στρατιωτικές βάσεις, ή να περικόψουν χιλιάδες θέσεων εργασίας στο Δημόσιο που δημιουργήθηκαν σε αντάλλαγμα για ψήφους. Ούτε μπορούσε να μειώσει τη χρόνια φοροδιαφυγή στην Ελλάδα, υποκινούμενη από τη διαφθορά μεταξύ των φορολογικών επιθεωρητών.
Έκανε ό, τι μπορούσε: έκοψε συντάξεις και οι μισθούς στο δημόσιο, ενώ αύξησε τους φόρους επί των πωλήσεων. Αλλά αυτό υπέσκαψε τις καταναλωτικές δαπάνες. Καταστήματα και μικρές επιχειρήσεις απέτυχαν. Η ανεργία εκτοξεύθηκε. Η δημόσια εχθρότητα μεγάλωσε.
Οι δημόσιοι υπάλληλοι που αντιμετώπιζαν μειώσεις στους μισθούς κήρυξαν απεργία, συμπεριλαμβανομένου του υπουργείου Οικονομικών. «Ήταν μια περίπτωση του `εσύ προσποιείσαι πως σε πληρώνεις, εγώ προσποιούμαι να εργαστώ’», λέει ένας υπουργός.
Την άνοιξη του 2011, η λιτότητα και η κατάρρευση των επιχειρήσεων και της καταναλωτικής εμπιστοσύνης ώθησε την οικονομία σε ελεύθερη πτώση. Διαμαρτυρίες συγκλόνισαν το κέντρο της Αθήνας. Δεν υπήρχε αρκετή υποστήριξη στο Κοινοβούλιο για να περάσει η επόμενη δέσμη μέτρων λιτότητας.
Τον Ιούνιο, ο κ. Παπανδρέου αντικατέστησε τον υπουργό Οικονομικών του με το μεγαλύτερό του αντίπαλο, τον Ευάγγελο Βενιζέλο. Η μειούμενη εμπιστοσύνη της Ευρώπης στην Ελλάδα σύντομα βυθίστηκε.
Ο κ. Βενιζέλος, ο οποίος έχει χαρακτηριστεί ως ένας από τους πλέον εύγλωττους Έλληνες ρήτορες από τους αρχαίους χρόνους, ανέλαβε απρόθυμα της δουλειά, ανησυχώντας ότι το αντιλαϊκό έργο θα μπορούσε να καταστρέψει τις πολιτικές του φιλοδοξίες, λένε οι τότε συνεργάτες του.
Πολλοί Έλληνες ήλπιζαν ότι θα ήταν σκληρός διαπραγματευτής με την Ευρώπη και το ΔΝΤ. Το πρώτο δείγμα του κ. Βενιζέλου ήταν σε μια συνάντηση των υπουργών Οικονομικών στο Λουξεμβούργο. Η μακρά ομιλία του χτύπησε όλες τις λάθος νότες.
Είπε στους ομολόγους του της ευρωζώνης ότι έπρεπε να χαλαρώσουν τους στόχους λιτότητας στην Ελλάδα, επικαλούμενος τις αυξανόμενες πολιτικές δυσκολίες. Κάλεσε τους στόχους ιδιωτικοποίησης μη-ρεαλιστικούς και κατηγόρησε το δίκαιο της ΕΕ ότι έκανε την πραγματοποίηση των πωλήσεων περιουσιακών στοιχείων περίπλοκη. Υποστήριξε ότι η Ευρώπη δεν είχε άλλη επιλογή από το να δανείσει περισσότερα χρήματα, επειδή μια ελληνική χρεοκοπία θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει την ευρωζώνη. Η κρίση στην Ελλάδα «είναι ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα», είπε.
Οι άλλοι υπουργοί αντέδρασαν με οργή. Γι ‘αυτούς, ακούστηκε σαν να προσπαθούσε αποφύγει τη λήψη σκληρών αποφάσεων, ενώ εκβίαζε τους πιστωτές του. Κατακεραύνωσαν τον κ. Βενιζέλο μέχρι τις 2 π.μ., λέγοντας ότι η Ελλάδα έπρεπε να ξανακτίσει την αξιοπιστία της πριν λάβει περαιτέρω ενισχύσεις.
Αντί να απελευθερώσουν την τριμηνιαία πληρωμή δανείου όπως είχε προγραμματιστεί, οι υπουργοί την πάγωσαν έως ότου η Αθήνα θέσπιζε περισσότερη λιτότητα.
Όταν η συνάντηση τελείωσε, ο κατακεραυνωμένος κ. Βενιζέλος προσπάθησε για μια ακόμη φορά να εξασφαλίσει τα χρήματα, να του δοθεί μια πολιτική νίκη στα μάτια των Ελλήνων. «Είμαι εδώ για πρώτη φορά», ομολόγησε, σύμφωνα με ανθρώπους που τον άκουσαν. «Θα ήταν κακό σημάδι, αν η δόση δεν αποδεσμευτεί» Ο Γιαν Κες ντε Γιάχερ, ο εξίσου εύσωμος ολλανδός υπουργός Οικονομικών, εξερράγη από θυμό.
Μέρος του προβλήματος της κυβέρνησης, η Ευρώπη γνώριζε, ήταν ότι ο κ. Σαμαράς είχε επιτεθεί κατά των μέτρων λιτότητας, και ως αποτέλεσμα οι συντηρητικοί του είχαν ξεπεράσει το ΠΑΣΟΚ στις δημοσκοπήσεις.
Η κα Μέρκελ και οι άλλοι αρχηγοί των ευρωπαϊκών συντηρητικών κομμάτων κάλεσαν τον κ. Σαμαρά στις Βρυξέλλες, στις 23 Ιουνίου. Για τρεις ώρες, τον πίεσαν να στηρίξει το πρόγραμμα. Ο κ. Σαμαράς τους είπε ότι το πρόγραμμα θα αποτύχει. «Τότε θα χρειαστείτε ένα σχέδιο Β, και εγώ είμαι αυτός που μπορεί να το συγκροτήσει», είπε.
Η κα Μέρκελ ρώτησε τον κ. Σαμαρά τι πρότεινε. Εκείνος είπε ότι συμφωνούσε με την περικοπή του προϋπολογισμού του ελλείμματος, αλλά ήθελε να το κάνει μειώνοντας τους φόρους για να τονώσει την οικονομία.
Μια μείωση του φόρου θα μπορούσε να δημιουργήσει μεγαλύτερο δημοσιονομικό έλλειμμα, είπαν άλλοι συντηρητικές ηγέτες. Μόνο ο Βίκτορ Όρμπαν, ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, συμπαρατάχθηκε με τον κ. Σαμαρά. «Μερικοί καταλαβαίνουν ότι έχουμε δίκιο», δήλωσε ο αλύγιστος κ. Σαμαράς στους δημοσιογράφους μετά τη συνάντηση.
Ο κ. Βενιζέλος προσπάθησε και πάλι να επιδιώξει μια χαλάρωση των όρων διάσωσης το Σεπτέμβριο. Κατά τις νυχτερινές ώρες σε συνομιλίες του υπουργείου Οικονομικών, οι επιθεωρητές από την ΕΕ και το ΔΝΤ τον πίεζαν να απολύσει δημοσίους υπαλλήλους και να κλείσει ζημιογόνες κρατικές επιχειρήσεις.
Ο κ. Βενιζέλος αρνήθηκε. «Δεν θέλω να εισέλθω σε μια τεχνική συζήτηση μαζί σας. Το ζήτημα είναι πολιτικό», είπε, σύμφωνα με πηγές που ήταν παρούσες. (Ο κ. Βενιζέλος δεν απάντησε σε μηνύματα που του ζητήθηκε να σχολιάσει). Οι επιθεωρητές του είπαν ότι δεν μπορούσαν να προσφέρουν οποιεσδήποτε πολιτικές παραχωρήσεις, και έφυγαν χωρίς να συστήσουν την αποδέσμευση της επόμενης δόσης της βοήθειας προς την Ελλάδα.
Το υπ. Οικονομικών είχε λιγότερο από 1 δισ. ευρώ στα ταμεία του. Ο μηνιαίος λογαριασμός για τους μισθούς στο δημόσιο και τις συντάξεις ήταν περίπου τέσσερις φορές μεγαλύτερος. Η ελληνική κυβέρνηση απέφυγε την πτώχευση μόνο με το να μην πληρώνει τους προμηθευτές της.
Ο κ. Βενιζέλος έπρεπε να προσφύγει και πάλι στους ευρωπαίους υπουργούς Οικονομικών, οι οποίοι συναντήθηκαν στο Βρότσλαβ, στην Πολωνία, στα μέσα Σεπτεμβρίου. Τη νύχτα πριν τη συνεδρίαση, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε της Γερμανίας έπιασε τον κ. Βενιζέλο στο μπαρ του ξενοδοχείου τους και κατέστησε σαφές πίνοντας ένα μπουκάλι καλό κρασί ότι η Ευρώπη είχε πια βαρεθεί με την Ελλάδα.
«Αν θέλετε να μείνετε στο ευρώ, θα πρέπει να δράσετε», είπε ο κ. Σόιμπλε.
Ελλάδα ήθελε να μείνει στη ζώνη του ευρώ, είπε ο κ. Βενιζέλος.
Ο κ. Βενιζέλος έγινε πιο συνεργάσιμος, λένε αξιωματούχοι της ευρωζώνης. Αλλά το ελληνικό πρόγραμμα είχε εκτροχιαστεί άσχημα. Η κυβέρνηση δεν είχε σημειώσει μεγάλη πρόοδο στο μακρύ κατάλογο των υπεσχημένων αλλαγών για τη μείωση της γραφειοκρατίας, την αύξηση του ανταγωνισμού και την προσέλκυση επενδύσεων.
Τον Οκτώβριο, το ΔΝΤ, τώρα υπό την αυστηρότερη ηγεσία της πρώην Γαλλίδας υπουργού Οικονομικών, Κριστίν Λαγκάρντ, ανάγκασε την Ευρώπη να αναγνωρίσει την πραγματικότητα: Οι αριθμοί δεν αθροίζονταν.
Αυτό ανάγκασε τους Ευρωπαίους ηγέτες να χορηγήσουν στην Αθήνα ελάφρυνση του χρέους. Μια σύνοδος κορυφής της ΕΕ στις 26 Οκτωβρίου οδήγησε τελικά σε «κούρεμα» 53,5% στο ελληνικό χρέος, σε συνδυασμό με περισσότερα δάνεια.
Αλλά αυτή τη φορά το μεγαλύτερο μέρος του χρέους της η Ελλάδα θα το όφειλε στις αρχές της ευρωζώνης και του ΔΝΤ, και όχι σε ιδιώτες κατόχους ομολόγων. Μια αναδιάρθρωση ομολόγων που θα μπορούσε να λειτουργήσει στην αρχή είχε περιορισμένη επίδραση: το χρέος στην Ελλάδα μειώθηκε από 356 δισ. ευρώ το 2011 σε προβλεπόμενα 327 δισ. ευρώ για φέτος.
Η κα Μέρκελ και άλλοι ηγέτες της ευρωζώνης θεωρούσαν τη συμφωνία για το κούρεμα και τα νέα δάνεια είχε λύσει το ελληνικό ζήτημα. Αλλά στην Αθήνα, η κυβέρνηση κατέρρευσε.
Εν μέσω αυξημένης κοινωνική αναταραχής και φθορές στην υποστήριξη του κοινοβουλίου, ο κ. Παπανδρέου πρότεινε ένα δημοψήφισμα για τη νέα διάσωση.
Η κα. Μέρκελ και ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, αγανακτισμένοι από το απρόβλεπτο των εξελίξεων στην Ελλάδα, ενημέρωσε τον έλληνα πρωθυπουργό στις 2 Νοεμβρίου στο θέρετρο των Καννών στη γαλλική Ριβιέρα. ότι το δημοψήφισμα θα έπρεπε να καταστήσει σαφή την επιλογή που είχαν να κάνουν οι Έλληνες: Εφαρμογή του προγράμματος διάσωσης ή έξοδος από το ευρώ. Εκείνος συμφώνησε.
Στο κυβερνητικό αεροπλάνο εκείνο το βράδυ, ο κ. Παπανδρέου είπε να πάρει λίγο ύπνο και έγειρε στο πλάι. Ο κ. Βενιζέλος έμεινε ξύπνιος, έβγαλε ένα φύλλο χαρτί και έγραψε ένα δελτίο Τύπου καταγγέλλοντας το δημοψήφισμα. «Η θέση της Ελλάδα στο πλαίσιο της ζώνης του ευρώ είναι μια ιστορική κατάκτηση… που δεν μπορεί να τεθεί υπό αμφισβήτηση», έγραψε. Κατά την προσγείωση στην Αθήνα στις 4:45 π.μ., κυκλοφόρησε τη δήλωση χωρίς να ενημερώσει τον κ. Παπανδρέου.
Βουλευτές προσκείμενοι στον κ. Βενιζέλο μίλησαν εις βάρος του κ. Παπανδρέου. Το δημοψήφισμα και η κοινοβουλευτική του πλειοψηφία πέρασαν στην ιστορία. Παραιτήθηκε ημέρες αργότερα.
Η ανοικτή συζήτηση των ηγετών της Ευρωζώνης για αποπομπή της Ελλάδας από το ευρώ συγκλόνισε τη χώρα. Η καταναλωτική και επιχειρηματική δαπάνη σχεδόν ανακόπηκε. Οι αποταμιευτές έκαναν ουρά στις τράπεζες για να πάρουν τα χρήματά τους σπίτι.
Ο κ. Σαμαράς, επίσης, σοκαρίστηκε. Μετά από μήνες καταγγελίας του προγράμματος, προσχώρησε σε μια δικομματική συμμαχία που το στήριζε. Οι κ.κ. Σαμαράς και Βενιζέλος έγιναν απρόθυμοι εταίροι, ορίζοντας ένα νέο πρωθυπουργό, τον πρώην κεντρικό τραπεζίτη κ. Λουκά Παπαδήμο.
Αλλά ο κ. Παπαδήμος, ένα συντηρητικό πρώην μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, δεν είχε την πολιτική ισχύ για να προωθήσει την αναμόρφωση της οικονομίας και του κράτους μέσα από ένα απρόθυμο Κοινοβούλιο. Αντ ‘αυτού, οι περισσότερες μεταρρυθμίσεις παρέμειναν στον πάγο μέχρι τις εκλογές του Μαΐου.
Ήταν ο κ. Σαμαράς, ο οποίος επέμεινε στην διεξαγωγή πρόωρων εκλογών. Απέρριψε ικεσίες του ΠΑΣΟΚ να αφήσει τον κ. Παπαδήμο να κυβερνήσει μέχρι τη λήξη της κοινοβουλευτικής θητείας στα τέλη του 2013. Ο κ. Σαμαράς είχε την πεποίθηση ότι το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας θα μπορούσε να κερδίσει. Οι σύμβουλοί του δεν πίστευαν τις δημοσκοπήσεις, που έδειχναν κατάρρευση της υποστήριξης των δύο μεγάλων κομμάτων -του ΠΑΣΟΚ και του δικού του- και την αύξηση των ψήφων για κομμουνιστές, νεοναζί και άλλες ριζοσπαστικές ομάδες.
Στις 6 Μαΐου, η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ πήγαν ακόμα χειρότερα από ό, τι έδειχναν οι δημοσκοπήσεις. Το έθνος κατηγορεί τα δύο κατεστημένα κόμματα ότι οδήγησαν την Ελλάδα στην κρίση χρέους, και την καταστροφή της σε μια προσπάθεια να ξεφύγουν».
Άρχισαν οι απειλές των πιστωτών μας για την καταβολή των δόσεων
Τρίτη 8 Μαΐου 2012
Για πρώτη φορά, η EKT θέτει θέμα παραμονής της Ελλάδας στο ευρώ!
Για πρώτη φορά από την έναρξη της ελληνικής κρίσης το 2010, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) παρενέβη την Τρίτη με τόσο σαφή τρόπο, προειδοποιώντας ουσιαστικά ότι αν η Ελλάδα δεν τηρήσει τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει με την υπογραφή της δανειακής σύμβασης τότε θα τεθεί, εκ των πραγμάτων, στο τραπέζι η αποχώρησή της από την ευρωζώνη.
Το σκληρό μήνυμα ήλθε διά στόματος του μέλους του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ Γεργκ Άσμουσεν. «Η Ελλάδα πρέπει να γνωρίζει ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση στο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που έχει συμφωνηθεί αν θέλει να παραμείνει μέλος της ευρωζώνης» τόνισε ο γερμανός αξιωματούχος σε συνέντευξή του στην έγκυρη εφημερίδα «Handelsblatt» που δημοσιεύεται την Τετάρτη. Ήδη μάλιστα, στο παρασκήνιο, ενημερωμένες πηγές που ήθελαν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους έλεγαν προς «Το Βήμα» ότι πλέον τίθεται υπό αμφισβήτηση ακόμη και η δόση του Μαϊου για την οποία μέχρι πρόσφατα η τρόικα έλεγε ότι δεν κινδυνεύει.
Η δήλωση μόνο τυχαία δεν πρέπει να θεωρείται. Ο κ. Άσμουσεν, πριν μετακομίσει στη Φραγκφούρτη για να αντικαταστήσει τον άλλοτε επικεφαλής οικονομολόγο της ΕΚΤ Γιούργκεν Σταρκ, ήταν το «δεξί χέρι» του γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και σήμερα θεωρείται από πολλούς ως ο εκφραστής των σκέψεων του προέδρου της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι.
Τα λόγια του κ. Άσμουσεν έρχονται λίγες μόνο ώρες μετά τα όσα ζήτησε από τη ΝΔ και το ΠαΣοΚ ο πρόεδρος του ΣΥ.ΡΙΖ.Α κ. Αλ. Τσίπρας : την αποστολή επιστολών από τους κκ. Α. Σαμαρά και Ευ. Βενιζέλο προς τους δανειστές της χώρας με τις οποίες ουσιαστικά να αναιρούν τις έγγραφες εγγυήσεις που έχουν ήδη δώσει ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την καταγγελία του Μνημονίου.
Η δήλωση μόνο τυχαία δεν πρέπει να θεωρείται. Ο κ. Άσμουσεν, πριν μετακομίσει στη Φραγκφούρτη για να αντικαταστήσει τον άλλοτε επικεφαλής οικονομολόγο της ΕΚΤ Γιούργκεν Σταρκ, ήταν το «δεξί χέρι» του γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και σήμερα θεωρείται από πολλούς ως ο εκφραστής των σκέψεων του προέδρου της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι.
Τα λόγια του κ. Άσμουσεν έρχονται λίγες μόνο ώρες μετά τα όσα ζήτησε από τη ΝΔ και το ΠαΣοΚ ο πρόεδρος του ΣΥ.ΡΙΖ.Α κ. Αλ. Τσίπρας : την αποστολή επιστολών από τους κκ. Α. Σαμαρά και Ευ. Βενιζέλο προς τους δανειστές της χώρας με τις οποίες ουσιαστικά να αναιρούν τις έγγραφες εγγυήσεις που έχουν ήδη δώσει ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την καταγγελία του Μνημονίου.
ΕΕ: Επιλέξτε… Λιτότητα ή Ατακτη χρεοκοπία
i
Rate This
Οι χώρες της ΕΕ που έχουν δεχθεί διεθνή στήριξη “δεν έχουν άλλη επιλογή” παρά να εφαρμόσουν μέτρα λιτότητας παράλληλα με τις προσπάθειές τους για να δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη”, δήλωσε σήμερα ο πρόεδρος της Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο. “Οι χώρες του προγράμματος δεν έχουν άλλη επιλογή —εκτός από την άτακτη χρεοκοπία, που πιστεύω πως δεν συνιστά επιλογή— παρά να εφαρμόσουν θαρραλέα μέτρα δημοσιονομικής σταθεροποίησης”, δήλωσε ο Μπαρόζο μιλώντας σε δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες. “Ανάπτυξη και σταθεροποίηση, τα χρειαζόμαστε και τα δύο”, τόνισε. Ο ίδιος επέμεινε πως θα ήταν “ανεύθυνο” εκ μέρους της Επιτροπής να συστήσει περαιτέρω αύξηση των εθνικών ελλειμμάτων για να επιτευχθεί ανάπτυξη.
“Σεβόμαστε το εκλογικό αποτέλεσμα και τη δημοκρατία στην Ελλάδα και αναμένουμε από τις πολιτικές δυνάμεις της χώρας να συγκροτήσουν κυβέρνηση συνεργασίας, η οποία θα στηρίξει τις μεταρρυθμίσεις”, δήλωσε σήμερα από τις Βρυξέλλες, ο Επίτροπος Οικονομίας Όλι Ρεν, κατά τη διάρκεια συνέντευξης που παραχώρησε μαζί με τον Πρόεδρο της Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, με θέμα την ανάπτυξη στην ΕΕ.
Κληθείς να σχολιάσει πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες η διεθνής χρηματοδότηση προς την Ελλάδα θα παγώσει μέχρι το σχηματισμό κυβέρνησης στη χώρα, ο Ζοζέ Μπαρόζο αρνήθηκε να τοποθετηθεί, λέγοντας ότι από σεβασμό στο θεσμό της δημοκρατίας δεν απαντά σε υποθετικά σενάρια. Υπογράμμισε, επίσης, ότι κατά τη χθεσινή τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον αρχηγό της ΝΔ, Αντώνη Σαμαρά, συμφώνησε μαζί του ότι λόγω της ευαίσθητης κατάστασης που επικρατεί στην Ελλάδα, είναι συνετό να αποφεύγονται σχόλια.
Ωστόσο, ο Μπαρόζο σχολίασε ότι το δεύτερο πρόγραμμα της Ελλάδας δεν είναι απλώς ένα πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής, αλλά παράλληλα ένα πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και ανάπτυξης.
“Η Επιτροπή ενέκρινε μέτρα για την τόνωση της ανάπτυξης στην Ελλάδα και παραμένουμε αλληλέγγυοι στις προσπάθειες που καταβάλει η χώρα”, δήλωσε χαρακτηριστικά ο Μπαρόζο και πρόσθεσε ότι αν η Ελλάδα θέλει να επιστρέψει στις αγορές και να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη τους, θα πρέπει να κάνει τα απαραίτητα βήματα για την τόνωση της ανάπτυξης.
“Βρισκόμαστε σε επαφή με τις ελληνικές αρχές και τις πολιτικές δυνάμεις και αναμένουμε το αποτέλεσμα των διαβουλεύσεων” πρόσθεσε ο Μπαρόζο. Καταλήγοντας, ο πρόεδρος της Επιτροπής τόνισε ότι οι προσπάθειες για δημοσιονομική σταθεροποίηση πρέπει να συνδυάζονται με σχέδια ανάπτυξης. Σημείωσε ότι ορισμένες χώρες δεν έχουν άλλη επιλογή, από την αυστηρή εφαρμογή των μέτρων που έχουν συμφωνήσει, με στόχο την σταθεροποίηση των δημόσιων οικονομικών τους. Παραδέχτηκε ότι οι προσαρμογές είναι οδυνηρές και υπογράμμισε ότι η συνεχής αύξηση των ελλειμμάτων δεν ευνοεί την ανάπτυξη.
Γαλλία και Ελλάδα, ανατρέπουν το σκηνικό στην Ευρωζώνη
i
Rate This
Οι Γάλλοι επαναστατούν.
Το ίδιο και οι Έλληνες.
Καιρός ήταν.
Οι δυο αυτές χώρες πραγματοποίησαν τις εκλογές τους χθες, που στην ουσία αποδείχθηκαν δημοψηφίσματα επί της τρέχουσας ευρωπαϊκής οικονομικής στρατηγικής, την οποία οι ψηφοφόροι των δυο αυτών χωρών απέρριψαν.
Δεν ξέρουμε πόσος καιρός θα χρειαστεί, ώστε οι ψήφοι αυτές να μετατραπούν σε πραγματικές αλλαγές πολιτικής, αλλά το σίγουρο είναι ότι ο χρόνος εξαντλείται για την στρατηγική λιτότητας, και αυτό είναι καλό.
Μέχρι χθες, οι απόστολοι της ορθοδοξίας προσπαθούσαν να παρουσιάσουν τον Ολάντ ως απειλή.
Πρόκειται για «επικίνδυνο άνθρωπο» φώναζε το περιοδικό Economist, το οποίο τρόμαζε με την ιδέα ότι ο σοσιαλιστής υποψήφιος «πραγματικά πιστεύει στην ανάγκη μια πιο δίκαιη κοινωνία»!
Η αλήθεια είναι ότι η νίκη του Ολάντ έθεσε τέρμα στους Μερκοζί, τον γαλλογερμανικό εκείνο άξονα που επί δυο χρόνια επέβαλλε στην ΕΕ την αυστηρή λιτότητα.
Αυτή η εξέλιξη θα ήταν πραγματικά επικίνδυνη, αν η λιτότητα έφερνε κάποιο αποτέλεσμα, ή έστω έδινε μια ελπίδα. Κάτι τέτοιο όμως δεν ισχύει.
Και είναι καιρός να αλλάξουμε ρότα.
Όπως φαίνεται, οι Ευρωπαίοι ψηφοφόροι είναι πολύ πιο σοφοί από τους «σοφούς» της ΕΕ.
Γιατί είναι λάθος η συνταγή της λιτότητας για τα δεινά της Ευρώπης;
Επειδή βασικά δεν υπάρχει η νεράιδα της εμπιστοσύνης. Οι ισχυρισμοί ότι οι δραστικές περικοπές κρατικών δαπανών θα τόνωναν τις αγορές και την κατανάλωση, έχουν διαψευστεί από την πραγματικότητα.
Οι περικοπές σε μια γονατισμένη οικονομία, απλά την αποτελειώνουν.
Παράλληλα, οι οδύνες δεν δείχνουν να φέρνουν κάποια οφέλη.
Δείτε την καλή μαθήτρια Ιρλανδία, που εκτέλεσε κάθε εντολή λιτότητας προκειμένου να είναι αρεστή στις χρηματαγορές. Όλοι πιστεύουν πως η δημοσιονομική πειθαρχία της θα φέρει θετικά αποτελέσματα, κάτι όμως που δεν συμβαίνει στην πράξη.
Μάλιστα, άσχετα αν δεν το ακούμε στα ΜΜΕ, το κόστος δανεισμού της Ιρλανδίας παραμένει υψηλότερο από αυτά της Ισπανίας και της Ιταλίας, και βεβαίως της Γερμανίας. Άρα, ποιες είναι οι εναλλακτικές λύσεις;
Μια λύση θα ήταν η διάλυση του ευρώ. Η Ευρώπη δεν θα βρίσκονταν στους σημερινούς της μπελάδες, αν η Ελλάδα είχε ακόμη την δραχμή, η Ισπανία την πεσέτα, κ.ο.κ. Αν είχαν τα δικά τους νομίσματα, οι χώρες αυτές θα μπορούσαν να καταστούν ανταγωνιστικές, μέσω υποτίμησης.
Ως αντίβαρο στην θλιβερή περίπτωση της Ιρλανδίας, ας δούμε την Ισλανδία, που αν και βρίσκονταν στο επίκεντρο της κρίσης, μπόρεσε να επανέλθει υποτιμώντας την κρόνα, επιτρέποντας παράλληλα και την χρεοκοπία των τραπεζών της. Έτσι, η Ισλανδία ανακάμπτει, και η Ιρλανδία όχι.
Η διάλυση όμως του ευρώ θα έφερνε μεγάλη αναστάτωση, και θα σηματοδοτούσε την ήττα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, που προσπαθεί να φέρει την ειρήνη και την δημοκρατία στην ήπειρο, μέσα από την ενοποίηση.
Υπάρχει άλλος τρόπος; Ναι, υπάρχει, και το απέδειξαν οι Γερμανοί, οι οποίοι όμως, δυστυχώς, δεν έμαθαν τίποτα από την δική τους εμπειρία.
Αν μιλήσεις σε υψηλόβαθμους Γερμανούς για την κρίση του ευρώ, θα σου πουν ότι και η δική τους οικονομία ταλαιπωρήθηκε πριν από κάποια χρόνια, αλλά κατάφερε να συνέλθει τελικά.
Αυτό όμως που δεν παραδέχονται είναι ότι αυτή η ανάκαμψη οφείλονταν στην ύπαρξη ενός πελώριου πλεονάσματος στο γερμανικό εμπορικό ισοζύγιο, σε σχέση με τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη, ειδικά αυτά που σήμερα υποφέρουν, και τα οποία κάποτε άνθιζαν, παρά τον υψηλό πληθωρισμό, χάρη στα χαμηλά επιτόκια.
Τα προβληματικά κράτη της Ευρώπης μπορούν να επαναλάβουν την γερμανική επιτυχία, αν όμως βρίσκονταν σε ένα αντίστοιχα ευνοϊκό περιβάλλον, αν δηλαδή ήταν η σειρά της υπόλοιπης Ευρώπης (πιο ειδικά της Γερμανίας), να ζει σε μια πληθωριστική έκρηξη.
Έτσι, η γερμανική εμπειρία δεν είναι, όπως νομίζουν οι Γερμανοί, ένα υπόδειγμα μονομερούς λιτότητας για την Νότια Ευρώπη, αλλά μια αφορμή για περισσότερο φιλοαναπτυξιακές πολιτικές, και μια ώθηση στην ΕΚΤ να ξεπεράσει την εμμονή της εναντίον του πληθωρισμού, ώστε να εστιάσει στην ανάπτυξη.
Σίγουρα οι Γερμανοί δεν συμφωνούν με αυτά, όπως δεν συμφωνεί και η ηγεσία της ΕΚΤ. Παραμένουν γαντζωμένοι στην φαντασίωσή τους, ότι η ευμάρεια ακολουθεί τον πόνο, και θα συνεχίσουν να επιμένουν σε αυτή τους την λανθασμένη στρατηγική, πιστεύοντας πως αποτελεί την μόνη υπεύθυνη στάση.
Τώρα όμως, όπως φαίνεται, θα χάσουν την υποστήριξη που είχαν από το Παρίσι. Και όποιος θέλει το πιστεύει, αλλά τόσο το ευρώ, όσο και το ευρωπαϊκό όραμα, έχουν πλέον περισσότερες πιθανότητες επιβίωσης, απ ότι είχαν πριν από μερικές μόνο μέρες.
Κατέφθασαν και οι "Ράμπο" του Ράιχενμπαχ για να παρακολουθούν τα πάντα...
| ||||||||
Στην Αθήνα βρίσκεται από τη Δευτέρα πολυπληθές κλιμάκιο της Ομάδας Δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ελλάδα προκειμένου να συντονίσει το μεταρρυθμιστικό έργο και να παρακολουθήσει την εκτέλεση του Προϋπολογισμού. Περίπου 20 από τα 40 άτομα που απαρτίζουν την Ομάδα Δράσης εγκαταστάθηκαν στα υπουργεία και θα ξεκινήσουν να παρακολουθούν στενά την πορεία των εσόδων, τη ροή των κοινοτικών κονδυλίων και ελέγχουν κάθε δαπάνη πριν πληρώσει το Δημόσιο. Μάλιστα, την Παρασκευή θα συντάξουν επισκόπηση των ροών συγκεντρώνοντας όλα τα σχετικά στοιχεία. Εκτός από την Ομάδα Δράσης, προβλέπεται η άμεση συγκρότηση της νέας Ομάδας Μόνιμης Παρακολούθησης (Permanent Monitoring) του Μνημονίου. Ο επικεφαλής αυτής της ομάδας θα έχει συνεχή παρουσία στην Αθήνα. Τα στελέχη της θα βρίσκονται σε επαφή με τα υπουργεία και θα παρακολουθούν σε καθημερινή βάση την υλοποίηση του προγράμματος. Ουσιαστικά πρόκειται για μια ομάδα αντίστοιχη με αυτήν του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, η οποία στεγάζεται σε κτίριο της Τράπεζας της Ελλάδος, υπό τον Μπομπ Τράα. |
Άρχισε και η εγχώρια τρομοκρατία: "Λεφτά μέχρι τέλος Ιουνίου"!
| ||||||||
Το Υπουργείο Οικονομικών έχει αρχίσει ήδη να διαρρέει -με τη γνωστή τακτική δημιουργίας απειλητικού κλίματος- μέσω στελεχών του ότι τα οικονομικά όρια αντοχής της χώρας μας στενεύουν διαρκώς, με τη ρευστότητα να επαρκεί μόλις μέχρι τα μέσα Ιουνίου! "Αν δεν συγκροτηθεί κυβέρνηση για να διαπραγματευτεί την επόμενη δόση με την τρόικα και αν το κράτος δεν έχει τις προβλεπόμενες μηνιαίες ταμειακές ροές, τότε ενδέχεται να έχουμε πρόβλημα ρευστότητας από το τέλος Ιουνίου και μετά". Αυτό δήλωσε στο Reuters παράγοντας του υπουργείου Οικονομικών, παρατείνοντας κατά 15 ημέρες τα όρια αντοχής του Δημοσίου σε σύγκριση με την αναφορά στελέχους του Γενικού Λογιστηρίου που είπε νωρίτερα τη Δευτέρα ότι η ρευστότητα του Δημοσίου επαρκεί ως τα μέσα Ιουνίου. Σε κάθε περίπτωση, τα αποθέματα επαρκούν μόνο αν οι Βρυξέλλες τηρήσουν τη δέσμευση τους για καταβολή της επόμενης δόσης του μηχανισμού στήριξης, ύψους 5,3 δισ. ευρώ, η οποία έχει ήδη προγραμματισθεί για τις 10 Μαΐου. Μέσα στον Μάιο πρέπει να αποπληρωθούν ομόλογα 4,45 δισ. ευρώ. Σήμερα Τρίτη το ελληνικό δημόσιο θα προχωρήσει σε έκδοση εντόκων γραμματίων διάρκειας 26 εβδομάδων (εξάμηνης διάρκειας) και ύψους 1 δισ. ευρώ, με στόχο να δανειστεί συνολικά ποσό άνω των 1,6 δισ. ευρώ. Από εκεί και πέρα, η δόση του Ιουνίου δεν έχει ακόμη σχηματοποιηθεί καθώς το τελικό πρόγραμμα θα αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης με την τρόικα εντός του Μαΐου. Σύμφωνα με το μνημόνιο, η δόση του Ιουνίου θα πρέπει να περιλαμβάνει τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου προς του ιδιώτες, ύψους 6,3 δισ. ευρώ, ή ένα σημαντικό τμήμα από αυτές. Πρέπει επίσης να προστεθούν και τα 23 δισ. ευρώ της δεύτερης δόσης για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Για να εκταμιευθεί αυτό το ποσό απαιτείται ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης με την τρόικα. Αξιωματούχος του ΔΝΤ δήλωσε τη Δευτέρα ότι η επίσκεψη της τρόικας στην Αθήνα δεν θα πραγματοποιηθεί, έως ότου υπάρξει νέα κυβέρνηση έτοιμη να διαπραγματευθεί: "Η αντιπροσωπεία του Ταμείου θα επιστρέψει στην Ελλάδα μόνο όταν η νέα κυβέρνηση θα είναι έτοιμη να ολοκληρώσει τα νέα μέτρα μείωσης των δημοσίων δαπανών που έχουν ήδη συμφωνηθεί". Με άλλα λόγια,τελειώνετε γρήγορα με τις διερευνητικές εντολές, για να συνεχίσουμε από το σημείο που σας είχαμε αφήσει με τις περικοπές και τα συναφή, για να μη χαλαρώσετε κιόλας... |
Ο Τόμσεν του ΔΝΤ ανυπομονεί να εγκαταλείψει την Ελλάδα - Αμοιβαία τα αισθήματα...
| ||||||||
Ο γνωστός Πολ Τόμσεν, ο επικεφαλής του ΔΝΤ στη χώρα μας, που μόνο δημοφιλής δεν είναι, καθώς πολλοί είναι εκείνοι που λένε ότι επιδείξει σκληρή ακόμη και αλαζονική συμπεριφορά στις διαπραγματεύσεις, ανυπομονεί εδώ και καιρό να μας... αδειάσει τη γωνιά. Σύμφωνα με την "Ημερησία", η Βρετανίδα οικονομολόγος Βίκυ Πράις σε συνέντευξη είπε “έχω μάθει ότι ο Πολ Τόμσεν με τον οποίο ήμουν στο ίδιο πάνελ σε πρόσφατη συζήτηση για την Ελλάδα στη Σχολή Οικονομικών Επιστημών του Λονδίνου, από εξαμήνου έχει ζητήσει να φύγει από την Ελλάδα, να αναλάβει άλλη αποστολή σε άλλη χώρα. Δεν ξέρω όμως πότε θα φύγει”. Στο καλό και χωρίς επιστροφή... |
Δευτέρα 7 Μαΐου 2012
Υπάρχει «επόμενη» μέρα;
i
Rate This
Όχι δεν πρόκειται για καταστροφολογική διαπίστωση αλλά για την απορία του τι πραγματικά έδειξαν οι κάλπες και η εκλογική αναμέτρηση της χθεσινής Κυριακής.
Τα πρώτο σίγουρο – στην σειρά προτεραιότητας που εμείς βλέπουμε – είναι ότι η αποχή είναι για πρώτη φορά στην Ελλάδα το «πρώτο κόμμα». Ακόμη και αν το 35% του εκλογικού σώματος που δεν πήγε χθες να ψηφίσει αναλυθεί σε μη εκκαθάριση των εκλογικών καταλόγων ή αδυναμία για προσωπικούς λόγους (συμπεριλαμβανομένου και του οικονομικού), το γεγονός και μόνο ότι το ποσοστό στις κρισιμότερες ελληνικές εκλογές στην πρόσφατη Ιστορία φτάνει σε τέτοια ύψη, είναι το πρώτο θέμα που πρέπει να μας προβληματίζει.
Το δεύτερο που εμείς θεωρούμε σημαντικό είναι το γεγονός ότι το 19% αυτών που εκφράστηκαν με την ψήφο τους βλέπουν σήμερα την προτίμησή τους να βρίσκεται εκτός βουλής. Το γεγονός ότι το σύνολο των τελευταίων και της αποχής κερδίζει δυστυχώς την απόλυτη πλειοψηφία είναι αυτό που πρέπει να προβληματίζει όλους, ειδικά όσους αισθάνονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο νικητές.
Το τέλος του δικομματισμού είναι σαφώς γεγονός, αλλά η μετάβαση στην νέα πολιτική πραγματικότητα, που δεν μπορεί να γίνει με ομαλό και ανώδυνο τρόπο, έρχεται στην χειρότερη στιγμή της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας. Δεν θα υιοθετούσαμε μάλιστα πλήρως την θέση ότι την πόλωση του δικομματισμού αντικατέστησε το αδιέξοδο του διχασμού, διότι στην δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα. Υπάρχουν όμως και μάλιστα μεγάλα στην πολιτική.
Το εκλογικό αποτέλεσμα κάνει πρόδηλη της οργή μεγάλου μέρους του εκλογικού σώματος, που υπό τις παρούσες συνθήκες ήταν απολύτως αναμενόμενο να εκδηλωθεί. Αυτό όμως που γίνεται επίσης όλο και περισσότερο προφανές είναι ότι η τιμωρία στην κάλπη όσων θεωρούνται υπεύθυνοι κινδυνεύει, αν δεν έχει ήδη ανοίξει τους ασκούς του Αιόλου στα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζουμε και που οι περισσότεροι αδυνατούν (ή δεν θέλουν) να καταλάβουν. Η ώρα των ευθυνών όμως για όλους μας είναι πλέον εδώ, αν δεν έχει ήδη περάσει, όπως υποστηρίζουν αρκετοί.
Πέραν των πολιτικών δυνάμεων που ανήκαν στο πολιτικό περιθώριο ή άλλων που ευκαιριακά αναδείχθηκαν μέσα από αυτό, όσες προτείνουν τον «άλλο δρόμο» βασίζονται (υπερβολικά θα τολμούσαμε να πούμε) στην ελπίδα (γιατί εκτίμηση δεν μπορεί να υπάρξει για το θέμα) ότι το αποτέλεσμα των ελληνικών εκλογών θα ταράξει τα νερά στην Ευρώπη, που θα συνειδητοποιήσει το αδιέξοδο της πολιτικής που ακολουθείται, και θα εξελιχθεί σε γενικότερη αλλαγή στην ευρωπαϊκή πολιτική. Ενθαρρύνονται μάλιστα σε αυτές της ελπίδες τους από την αλλαγή ηγεσίας στην Γαλλία, τον άλλο πόλο του «σκληρού» πυρήνα της Ευρώπης εκτός Γερμανίας. Τα στοιχεία βέβαια που κάνουν αυτή την ελπίδα όλο και πιο ουτοπική είναι πολλά, συμπεριλαμβανομένου και του γεγονότος ότι εάν μελετήσει κανείς προσεκτικά τα τεκταινόμενα στην Ευρώπη, δεν διαφαίνεται πουθενά ένα τέτοιο ρεύμα αλλαγής, ούτε καν στην Γαλλία, όπως μπορεί να πει ο μέσος Γάλλος. Η ελπίδα βασίζεται σε μια υπερεκτίμηση (για να μην πούμε αυταπάτη) των περιθωρίων ελιγμών που έχει η Ελλάδα μέσα στην βαθιά ευρωπαϊκή κρίση, χωρίς ουσιαστικά καμιά πραγματική δυνατότητα να επηρεάσει τις εξελίξεις και σε σαφώς χειρότερη διαπραγματευτική θέση από μερικούς μήνες πριν, όταν ο φόβος της εξάπλωσης της κρίσης και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες μας βοηθούσε υποστηρικτικά.
Έτσι στον αντίποδα της «ελπίδας» που υποστηρίζουν όσα κόμματα ευαγγελίζονται την δυνατότητα αλλαγής (στην βαθμό που την διακηρύττουν) και υιοθέτησης άλλου δρόμου (όπως τουλάχιστον τον περιγράφουν), υπάρχει και το άλλο, το εφιαλτικό σενάριο. Η Ελλάδα να απομονωθεί και να αφεθεί στην τύχη της, ενώ μάλιστα ο βρόγχος της μη εκταμίευσης των χρημάτων από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, απαραίτητων για την λειτουργία του κράτους να σφίγγει συνεχώς μέχρις ότου πνιγούμε και μάλιστα μόνοι μας, καθώς ο αυτοματισμός πάνω στον οποίο βασίζεται η διαδικασία, δεν απαιτεί καμιά περαιτέρω ευρωπαϊκή απόφαση.
Η (πολύ) σκληρή αυτή πραγματικότητα, που φυσικά προϋπήρχε των εκλογών, θα γίνει ορατότερη τώρα, φέροντας όλους προ των ευθυνών τους και αναφερόμαστε σε όλους εμάς που εκφράσαμε την βούλησή μας με ψήφο.
Καθώς όμως η σκόνη του εκλογικού αποτελέσματος θα καταλαγιάζει, θα γίνεται επίσης φανερό και κάτι άλλο: οι εκλογές της 6ης Μαΐου έδειξαν το τι δεν θέλει ο ελληνικός λαός (αν και οι ερμηνείες ακόμη και γι’ αυτό διίστανται).
Φρονούμε όμως ότι δεν έδειξε τι θέλει, μέσα στην σφαίρα του εφικτού και του δυνατού. Δεν έδειξε την επόμενη μέρα που –δυστυχώς- εκκρεμεί ακόμη.
Αναγέννηση δυνάμεων
i
Rate This
Ο ελληνικός λαός έβαλε χθες με την ψήφο του ταφόπλακα στο κομματικό σύστημα, το οποίο κυβέρνησε την Ελλάδα επί 30 χρόνια. Απέρριψε συνολικά το ΠΑΣΟΚ ως σύστημα εξουσίας. Εστρεψε την πλάτη του στην ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας. Δεν έδωσε όμως λύσεις για το πώς θα κυβερνηθεί ο τόπος σε μια πολύ δύσκολη στιγμή.
Η χώρα χρειάζεται επειγόντως μια κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας με τη μεγαλύτερη δυνατή στήριξη. Στόχος της πρέπει να είναι ταυτοχρόνως η παραμονή της χώρας στο ευρώ, αλλά και η επαναδιαπραγμάτευση, σε όποιο βαθμό γίνεται, του Μνημονίου.
Είναι όμως απολύτως κρίσιμο οι φιλοευρωπαϊκές πολιτικές δυνάμεις να αναγεννηθούν, να στελεχωθούν με σοβαρούς ανθρώπους και να ανασυνταχθούν πολύ γρήγορα. Οσο έχουν αδύναμες ηγεσίες, ανεπαρκή επιτελεία και ένδοια σοβαρών προτάσεων τόσο θα ενδυναμώνονται οι δυνάμεις της διαμαρτυρίας, της δραχμής και της οργής.
Η χώρα θα περάσει από μία εξαιρετικά δύσκολη στενωπό κατά τις επόμενες εβδομάδες. Οι Ευρωπαίοι εταίροι μας οφείλουν να κατανοήσουν τη χθεσινή ψήφο και να στηρίξουν τις φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις.
Πρέπει, πάντως, να αποφύγουμε πάση θυσία τις ακρότητες, την εμφύλια σύρραξη και το χάος. Και υπ’ αυτή την έννοια περιμένουμε από τον κ. Τσίπρα και τους άλλους πολιτικούς ηγέτες πως θα συμμετάσχουν με απτές προτάσεις στην προσπάθεια διάσωσης της χώρας, αφήνοντας τα εύκολα και κυρίως τα διχαστικά και εμπρηστικά συνθήματα στην άκρη.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)